Tài khoản 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB: Nguyên tắc hạch toán theo Thông tư 200

Tài khoản 441 – Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản: Nguyên tắc hạch toán theo Thông tư 200

Tài khoản 441 – Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản là tài khoản được sử dụng để phản ánh số hiện có và tình hình tăng, giảm nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) của doanh nghiệp.

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, việc hạch toán tài khoản 441 phải tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Mục đích: Nguồn vốn đầu tư XDCB của doanh nghiệp được dùng cho việc đầu tư xây dựng mới, cải tạo, mở rộng cơ sở sản xuất, kinh doanh và mua sắm TSCĐ để đổi mới công nghệ.
• Nguồn hình thành: Vốn đầu tư XDCB được hình thành do Ngân sách cấp hoặc đơn vị cấp trên cấp.
• Tuân thủ quy định: Công tác đầu tư XDCB ở doanh nghiệp phải chấp hành và tôn trọng các quy định về quản lý đầu tư và xây dựng cơ bản hiện hành.
• Quyết toán vốn đầu tư: Mỗi khi công tác xây dựng và mua sắm TSCĐ hoàn thành, tài sản được bàn giao đưa vào sử dụng cho sản xuất, kinh doanh, kế toán phải tiến hành các thủ tục quyết toán vốn đầu tư của từng công trình, hạng mục công trình.
• Ghi nhận sau quyết toán: Khi quyết toán vốn đầu tư được duyệt, kế toán phải ghi giảm nguồn vốn đầu tư XDCB (TK 441), đồng thời ghi tăng Vốn đầu tư của chủ sở hữu (TK 411).

2. Kết cấu và nội dung phản ánh của Tài khoản 441

Tài khoản 441 là một tài khoản loại 4 (Nguồn vốn chủ sở hữu).

• Bên Nợ: Phản ánh số vốn đầu tư XDCB giảm do:
  • Xây dựng mới và mua sắm TSCĐ hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng và quyết toán vốn đầu tư đã được duyệt.
  • Nộp lại số vốn đầu tư XDCB sử dụng không hết cho đơn vị cấp trên hoặc cho Nhà nước.
• Bên Có: Phản ánh Nguồn vốn đầu tư XDCB tăng do:
  • Ngân sách Nhà nước hoặc cấp trên cấp vốn đầu tư XDCB.
  • Nhận vốn đầu tư XDCB do được tài trợ, viện trợ.
  • Bổ sung từ quỹ đầu tư phát triển.
• Số dư Bên Có: Phản ánh số vốn đầu tư XDCB hiện có của doanh nghiệp chưa sử dụng hoặc đã sử dụng nhưng công tác XDCB chưa hoàn thành hoặc đã hoàn thành nhưng quyết toán chưa được duyệt.

3. Phương pháp hạch toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu

3.1. Nhận nguồn vốn đầu tư XDCB

• Khi nhận được vốn đầu tư XDCB bằng tiền mặt hoặc tiền gửi Ngân hàng:
  • Nợ các TK 111, 112
  • Có TK 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB
• Khi rút dự toán chi đầu tư XDCB để sử dụng (ví dụ: chi trực tiếp, mua vật tư, hoặc mua sắm TSCĐ):
  • Nợ TK 111 (Tiền mặt), TK 152, 153 (Nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ), TK 331 (Phải trả người bán), TK 133 (Thuế GTGT được khấu trừ).
  • Nợ TK 241 (XDCB dở dang) (rút dự toán chi trực tiếp).
  • Có TK 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB.
• Bổ sung vốn đầu tư XDCB bằng quỹ đầu tư phát triển:
  • Nợ TK 414 – Quỹ đầu tư phát triển
  • Có TK 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB.

3.2. Quyết toán và chuyển vốn

• Khi công tác XDCB và mua sắm TSCĐ bằng nguồn vốn đầu tư XDCB hoàn thành, bàn giao đưa vào sản xuất, kinh doanh:
  • Kế toán ghi tăng giá trị TSCĐ.
  • Nợ TK 211 (TSCĐ hữu hình), TK 213 (TSCĐ vô hình)
  • Có TK 241 (XDCB dở dang).
• Khi doanh nghiệp bổ sung vốn điều lệ từ nguồn vốn đầu tư XDCB:
  • Nợ TK 441 – Nguồn vốn đầu tư XDCB
  • Có TK 4111 – Vốn góp của chủ sở hữu.

4. Trình bày trên Báo cáo tài chính

Tài khoản 441 được trình bày trên Bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp tại Mục Nguồn vốn chủ sở hữu.

• Chỉ tiêu “Nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản” (Mã số 422): Phản ánh tổng số nguồn vốn đầu tư XDCB hiện có tại thời điểm báo cáo. Số liệu được ghi vào chỉ tiêu này là số dư Có của tài khoản 441.