Tài khoản 222 – Đầu tư vào công ty liên kết được sử dụng để phản ánh giá trị đầu tư dài hạn vào các công ty mà doanh nghiệp có ảnh hưởng đáng kể. Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC, việc ghi nhận và hạch toán đúng tài khoản này là rất quan trọng trong công tác kế toán. Vi-Office qua bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên tắc kế toán, cách theo dõi và xử lý các giao dịch phát sinh liên quan đến Tài khoản 222 một cách chính xác và dễ áp dụng.
Hệ thống Tài khoản Kế toán theo Thông tư 200/2014/TT-BTC
Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính là văn bản pháp lý quan trọng hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp tại Việt Nam, áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế. Hệ thống tài khoản kế toán được ban hành kèm theo Thông tư này giúp chuẩn hóa việc ghi sổ kế toán, lập và trình bày Báo cáo tài chính, đảm bảo tính minh bạch và thống nhất trong công tác kế toán của doanh nghiệp.
Tài khoản 222 – Đầu tư vào công ty liên kết
Tài khoản 222 – Đầu tư vào công ty liên kết là tài khoản dùng để phản ánh số hiện có và tình hình biến động tăng, giảm các khoản đầu tư vào công ty liên kết, bao gồm cả các khoản đầu tư trực tiếp và gián tiếp.
Nguyên tắc Kế toán Tài khoản 222
Định nghĩa công ty liên kết: Là doanh nghiệp mà nhà đầu tư có ảnh hưởng đáng kể nhưng không phải công ty con hay lợi ích trong liên doanh. Ảnh hưởng đáng kể là quyền tham gia vào quyết định chính sách tài chính, hoạt động nhưng không kiểm soát hay đồng kiểm soát. Thông thường, điều này thể hiện qua việc nắm giữ từ 20% đến dưới 50% quyền biểu quyết.
Ghi nhận ban đầu: Khoản đầu tư vào công ty liên kết được ghi nhận theo nguyên giá, bao gồm giá trị hợp lý tại thời điểm giao dịch cộng với các chi phí liên quan trực tiếp (nếu có).
Phương pháp kế toán: Trên báo cáo tài chính hợp nhất, áp dụng phương pháp vốn chủ sở hữu. Trên báo cáo tài chính riêng, ghi nhận theo giá gốc.
Thu nhập từ đầu tư: Doanh nghiệp phải ghi nhận đầy đủ, kịp thời cổ tức và lợi nhuận được chia từ công ty liên kết.
Theo dõi chi tiết: Kế toán cần mở sổ theo dõi riêng cho từng khoản đầu tư, bao gồm: tên công ty, số lượng cổ phần/vốn góp, mệnh giá, giá mua thực tế và loại nguyên tệ đầu tư.
Kết cấu và Nội dung phản ánh của Tài khoản 222
Bên Nợ:
- Giá trị các khoản đầu tư vào công ty liên kết tăng do mua cổ phiếu, góp vốn hoặc do các hình thức đầu tư khác.
- Khoản đầu tư bổ sung vào công ty liên kết.
Bên Có:
- Giá trị các khoản đầu tư vào công ty liên kết giảm do nhượng bán, thanh lý, hoặc do công ty liên kết giải thể, phá sản.
- Thu hồi vốn góp từ công ty liên kết.
Số dư bên Nợ:
- Giá trị các khoản đầu tư vào công ty liên kết hiện có tại thời điểm báo cáo.
Phương pháp Kế toán một số giao dịch kinh tế chủ yếu
1. Góp vốn bằng tiền
Khi mua cổ phiếu hoặc góp vốn vào công ty liên kết bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản:
- Nợ TK 222 – Đầu tư vào công ty liên kết
- Có TK 111, 112
2. Góp vốn bằng tài sản cố định hoặc bất động sản đầu tư
Khi góp vốn bằng TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình hoặc bất động sản đầu tư:
- Nợ TK 222 (theo giá đánh giá lại)
- Nợ TK 811 (nếu giá đánh giá lại < giá trị còn lại)
- Nợ TK 214 – Hao mòn TSCĐ
- Có TK 211, 213, 217 – Nguyên giá tài sản
- Có TK 711 (nếu giá đánh giá lại > giá trị còn lại)
Đồng thời ghi nhận thuế (nếu có):
- Nợ TK 811 hoặc TK khác
- Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp
3. Góp vốn bằng hàng tồn kho
Khi chuyển giao nguyên vật liệu, hàng hóa, thành phẩm:
- Nợ TK 222 (theo giá trị hợp lý)
- Có TK 511 – Doanh thu bán hàng
- Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (nếu có)
Đồng thời ghi nhận giá vốn:
- Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán
- Có TK 152, 155, 156
4. Nhận cổ tức, lợi nhuận được chia
- Nhận bằng tiền:
- Nợ TK 111, 112
- Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính
- Nhận bằng cổ phiếu:
- Theo dõi số lượng cổ phiếu tăng thêm trong thuyết minh Báo cáo tài chính, không ghi tăng trên TK 222
- Nhận bằng tài sản khác:
- Nợ TK 152, 153, 211,… (theo giá trị hợp lý tài sản nhận)
- Có TK 515
5. Nhượng bán hoặc thanh lý khoản đầu tư
- Nợ TK 111, 112, 131 – Giá trị thu được
- Nợ TK 635 – Chi phí tài chính (nếu lỗ)
- Có TK 222 – Giá trị đầu tư ban đầu
- Có TK 515 – Doanh thu tài chính (nếu lãi)
6. Xử lý tổn thất đầu tư
Khi có bằng chứng chắc chắn về tổn thất:
- Nợ TK 635 – Chi phí tài chính
- Có TK 222 – Đầu tư vào công ty liên kết
Kết luận
Tài khoản 222 – Đầu tư vào công ty liên kết là một phần quan trọng trong hệ thống tài khoản kế toán, giúp doanh nghiệp phản ánh chính xác tình hình các khoản đầu tư có ảnh hưởng đáng kể. Việc nắm vững nguyên tắc và quy trình hạch toán theo Thông tư 200/2014/TT-BTC là cần thiết để đảm bảo tính minh bạch của thông tin tài chính, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đánh giá hiệu quả đầu tư và lập Báo cáo tài chính hợp nhất chính xác.
Bài viết mới nhất